Қадимги ҳакимлар “Касаллик нима?” саволига “Ейилганни ҳазм қилмасдан, устига таом ейишдир”, деб жавоб беришган. Касалликларнинг асосий сабаблардан бири ҳазмнинг тамомлани- шини кутмасдан, бир овқатнинг устига бошқа овқат ейишдир. Ҳазм тизими маълум қоидалар билан ишлайди. Бу қоидаларга кўра, 200-250 гр. миқдоридаги таом ошқозонда 3-4 соат, сўнгра нозик ичакларга ўтиб, ҳазм бўлади, бунга биринчи ҳазм дейилади. Таомнинг турига, миқдорига ва оғирлигига қараб биринчи ҳазм 6- 10 саотгача давом этади. Ошкозонда ҳазм тамомланмасидан ейилган бир луқма ҳам ошқозондаги ҳазм жараёнини бузади. Бу луқма аввал- ги луқма билан тўқнашганида ҳазм бўлмагани учун ачиш ва чириш- ни бошлайди. Аввалги овқат бузилиб чириши натижасида жиғилдон қайнайди, меьдада газ пайдо бўлади ва қорин шишади. Аслида, илк ҳазмдан эмас, учинчи ҳазмдан кейин, яъни озуқалар қондан ҳужайраларга ўтганидан кейин бошқа таом еса бўлади. Яъни, кунда икки марта овқатланиш инсон учун кифоя қилади. Ичиш масаласида ҳам мезон айни шундай. Бугунги кунда кишилар, хусусан, аёллар ва болалар, куннинг асо- сий қисмини нималарнидир чайнаш билан ўтказишади. Йўлда, кўча- да гаплашиб кетаркан, кинода ёки дарсда ҳам бир нарсалар чайнаб ўтиришади. Пайғамбаримиз (с.а.в.) кўпинча оч ва сувсиз юрардилар.Уч кеча кетма-кет оч юрган вақтлари бўлган. Расулиллоҳ алайҳиссалом “Кечқурун ёки кундузи икки марта- дан овқат ейиш иллатдир” ва “Қорни тўқ бўлатуриб, овқат ейиш ҳам касаллик, ҳам ҳаромдир”, деганлар. Мисрда қиролнинг вазири бўлган Юсуф алайҳиссалом қирол ошпазига “қиролга ва унинг оиласига кунда фақат бир марта (туш- лик) емак бериш”ни буюрaрди. Буни қиролнинг очликни тотиб, очларни унутмаслиги ва муҳтожларга эҳсон қилиши учун қилaрди. Шундан кейин қироллар емагини кун ўртасида бир марта бериш одат бўлди” (Салабий,"Ароис",129 саҳифа). Шундай экан, энг муҳим соғлиқ қоидаси ва барча касалликла- га даво бўлган ягона даво яхшигина оч бўлгандан кейин овқатла- нишдир. Manba UzApk.Ru
